Veiligheid op de werkvloer: soorten & tips

Veiligheid op de werkvloer lijkt vanzelfsprekend, tot het dat ineens niet meer is. Of je nou in een fabriek, op een bouwplaats of op kantoor werkt, iedere werkplek kent zijn eigen veiligheidsrisico’s en dit gaat niet alleen over fysieke veiligheid. Er zijn verschillende soorten veiligheid die belangrijk zijn op de werkvloer. Daarnaast gaat veilig werken niet alleen over regels en protocollen. Het gaat om oplettendheid, samenwerking en bewustzijn. In deze blog vertellen we meer over onder andere de betekenis van veiligheid op het werk, de verschillende soorten veiligheid en belangrijke punten waar een veilige werkplek aan moet voldoen.

Cooler Media is jouw partner in veiligheidscommunicatie

Veilig werken begint met duidelijke en effectieve communicatie. Cooler Media vertaalt jouw veiligheidsprogramma naar visuele content die begrijpelijk is voor iedere laag van de organisatie, van veiligheidsvideo's en posters tot aan kaartspellen of een veiligheidsapp. Bekijk de veiligheidscampagnes voor HelloFresh, Ballast Nedam en Hollandia of laat je inspireren door deze blog.

Meer informatie over veiligheidscampagnes

Wat is veiligheid op het werk?

Veiligheid op het werk betekent dat werknemers hun werk kunnen doen zonder onnodige risico’s voor hun gezondheid, welzijn of zelfs hun leven. Het gaat over werken op een veilige werkplek met veilige middelen en methoden. Veiligheid gaat om meer dan alleen het dragen van een helm, veiligheidsbril en veiligheidsschoenen. Een veilige werkplek is een plek waar mensen zich fysiek en mentaal beschermd voelen.

In 2023 heeft de Arbeidsinspectie een aantal onderzoeken gedaan naar ongevallen op de werkvloer. Er zijn 2448 onderzoeken afgerond, daarbij waren er 2386 slachtoffers betrokken, waarvan 69 dodelijk. Daarnaast heeft het CNV een onderzoek gedaan naar bedrijfsongevallen. Hieruit bleek dat maar liefst 1 op de 4 werknemers in een risicovol beroep wel eens slachtoffer is geweest van een bedrijfsongeval.

Veiligheid moet dus te allen tijden serieus genomen worden, zodat dit soort arbeidsongevallen in de toekomst voorkomen kunnen worden. Door continue bewustwording kent iedereen de gevaren en risico’s en toont iedereen veilig gedrag.

De Arbowetgeving

De Arbowetgeving verplicht werkgevers om ervoor te zorgen dat werknemers veilig kunnen werken en dat de werkzaamheden geen gevaar opleveren voor de veiligheid en gezondheid van werknemers. Werkgevers voeren een beleid gericht op zo goed mogelijke arbeidsomstandigheden, het Arbobeleid. Iedere organisatie mag zelf weten hoe zij invulling geven aan hun Arbobeleid.

De Arbowet is een kaderwet. Dit betekent dat er geen regels zijn waarin staat hoe je iets moet doen, maar algemene bepalingen en richtlijnen waar je als organisatie naar moet kijken. Een Arbodienst, ook wel een arbeidsomstandighedendienst, helpt bedrijven om te voldoen aan de Arbowet. Ze zorgen voor deskundige begeleiding op het gebied van gezondheid, veiligheid en welzijn op het werk. Als werkgever ben je wettelijk verplicht om je te laten ondersteunen door arbodeskundigen. De Arbodienst houdt zich onder andere bezig met ziekteverzuim, preventie en advies, risico inventarisatie en -evaluatie en periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek.

De Arbowetgeving is ingedeeld in drie niveaus:

1. Arbowet

Dit is de basis van de wetgeving. Hierin staat bijvoorbeeld dat werkgevers verplicht zijn om te zorgen voor een veilige werkomgeving en dat werknemers hier aan moeten bijdragen.

2. Arbobesluit

Het Arbobesluit geeft verdere invulling aan de wet. Hierin staan regels waar werkgevers en werknemers zich aan moeten houden om incidenten en arbeidsongevallen tegen te gaan. Denk aan werken met gevaarlijke stoffen, werken op hoogte en het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen.

3. Arboregeling

Dit is een verdere uitwerking van het Arbobesluit. Hierin worden gedetailleerde voorschriften uitgewerkt. Denk aan specifieke eisen waaraan arbeidsmiddelen moeten voldoen of hoe een arbodienst zijn wettelijke taken moet uitvoeren.

Welke soorten veiligheid op de werkvloer zijn er?

Fysieke veiligheid

Dit is de meest voor de hand liggende vorm van veiligheid. Fysieke veiligheid heeft alles te maken met veilig werken, het voorkomen van letsel en het beschermen tegen gevaar dat veroorzaakt wordt door fysieke bedreigingen. Denk hierbij aan het verplicht dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen, het veilig werken op hoogte, het omgaan met gevaarlijke machines en weten wat je moet doen als er brand uitbreekt.

Een manier om fysieke veiligheid te verbeteren en waarborgen is door het maken van duidelijke veiligheidsinstructies en het regelmatig geven van trainingen. Een veilige werkomgeving is niet iets wat je van de ene op de andere dag regelt. Het is een doorlopend proces van aandacht, actie en samenwerking. Door stappen te zetten, bouw je aan een werkplek waar mensen gezond, prettig én met vertrouwen kunnen werken.

Heb je hulp nodig bij het onder de aandacht brengen van veiligheid en het creëeren van bewustzijn rondom veiligheidsrisico’s? Cooler Media helpt je graag! Met behulp van visuele content breng je veilig werken onder de aandacht en versterk je de veiligheidscultuur binnen je bedrijf.

Bekijk onze veiligheidscampagnes en laat je inspireren of neem contact met ons op.

Sociale veiligheid

Sociale veiligheid is net zo belangrijk als fysieke veiligheid. Het heeft alles te maken met jezelf kunnen zijn, zonder angst voor pesten, intimidatie of uitsluiting. Binnen een sociaal veilige werkplek voelen mensen zich gehoord, gerespecteerd en serieus genomen. Op een sociaal veilige werkplek is er geen sprake van pesten of roddelen, discriminatie, (seksuele) intimidatie, machtsmisbruik, sociale uitsluiting en een onveilige meldcultuur, waarin mensen bang zijn om fouten of misstanden aan te kaarten.

Dit soort gedrag heeft een grote impact op de sociale veiligheid. Het kan bijvoorbeeld leiden tot stress, burn-outklachten of zelfs uitval. Sociale veiligheid is belangrijk omdat mensen pas echt goed kunnen functioneren als ze zich veilig voelen. Een sociaal veilige omgeving draagt bij aan het werkplezier, een betere samenwerking en zorgt voor een hogere produciviteit.

Online veiligheid (cybersecurity)

Online veiligheid, ook wel cyberveiligheid of cybersecurity, is het beveiligen en beschermen van computersystemen, netwerken, programma’s en gegevens tegen cybercriminaliteit en cyberaanvallen. Op de werkvloer betekent dit dat werknemers veilig gebruik kunnen maken van internet, e-mail, software en bedrijfsnetwerken. In een tijd waarin we steeds meer thuiswerken, online vergaderen en gevoelige data digitaal delen en verwerken, is online veiligheid net zo belangrijk als fysieke en sociale veiligheid.

Er zijn een hoop risico’s waar je als bedrijf mee te maken kan krijgen op het gebied van cyberveiligheid. Denk aan phishing, malware en onveilige wachtwoorden.

Met behulp van een cyberveiligheid campagne maak je je werknemers bewust van de risico’s en kun je ze tips geven over hoe zij het beste kunnen handelen in verschillende situaties. Je kunt ze leren over de gevaren van het gebruiken van slechte wachtwoorden en het klikken op phishing mails. Met visuele content zoals video’s, animaties of infographics blijft alle informatie beter hangen en leer je je medewerkers alles wat ze moeten weten over cyberveiligheid.

Bekijk onze cyberveiligheidcampagnes voor meer informatie of neem contact met ons op.

Waar moet een veilige werkplek aan voldoen?

De werkplek, en inrichting hiervan, heeft invloed op de veiligheid en gezondheid van werknemers, daarom is het belangrijk dat deze goed is ingericht. De meeste mensen brengen een derde van hun tijd door op de werkvloer. Welke regels er gelden, hangt af van het soort werk en de risico’s die hierbij komen kijken.

Er zijn bepaalde veiligheids- en gezondheidseisen waar een werkplek aan moet voldoen. De werkplek moet bijvoorbeeld vrij zijn van gevaarlijke situaties, zoals losliggende kabels, scherpe randen en slecht onderhoud. Er zijn duidelijke nooduitgangen, brandblussers en EHBO-materialen aanwezig. Machines en gereedschappen zijn goed onderhouden en veilig te gebruiken en er zijn persoonlijke beschermingsmiddelen beschikbaar.

Ook op het gebied van sociale en online veiligheid zijn er verschillende dingen waar je als bedrijf aan kunt voldoen. Werknemers moeten zich gerespecteerd voelen, worden serieus genomen en zijn vrij om zich uit te spreken. Er is geen ruimte voor pesten, intimidatie of discriminatie en feedback geven en ontvangen gaat op een open en veilige manier. Online gaan werknemers veilig om met wachtwoorden, data en systemen, er is een beleid voor e-mailgebruik, werken op afstand en databeveiliging en apparatuur is up-to-date en beveiligd tegen cyberaanvallen.

Tips voor een veilige werkomgeving

Er zijn verschillende dingen die je kunt doen om een veilige werkomgeving te creëeren voor jezelf en je collega’s, dit geldt voor zowel de fysieke, sociale als online veiligheid.

Tip 1: Gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen

Gebruik altijd persoonlijke beschermingsmiddelen als je aan het werk bent op een locatie waar ongevallen in een klein hoekje zitten, zoals de bouwplaats. Denk aan een helm, gehoorbescherming, veiligheidsbril, handschoenen, veiligheidsschoenen en een ademhalingsmasker. Werkgevers zijn volgens de wettelijke verplichtingen verantwoordelijk voor het beschikbaar stellen van persoonlijke beschermingsmiddelen.

Tip 2: Zorg voor duidelijke instructies en veiligheidstrainingen

Duidelijke intructies en veiligheidstrainingen zijn een goede manier om veiligheid continu te verbeteren. Regelmatige veiligheidstrainingen zorgen ervoor dat veilig werken altijd top-of-mind blijft. Tijdens deze training kun je gebruik maken van visuele content om de boodschap nog beter over te brengen. Door video te gebruiken in plaats van tekst blijft de boodschap beter en langer hangen en versterk je de veiligheidscultuur in je organisatie.

Tip 3: Bevorder open communicatie

Zorg ervoor dat werknemers zich vrij voelen om hun mening te geven zonder dat ze bang zijn voor afwijzing en moedig open communicatie aan tussen werknemers en managers.

Tip 4: Zorg voor een veilige meldprocedure

Als er toch iets misgaat moet er een meldpunt zijn waar werknemers veilig terecht kunnen om dit te melden. Maar wacht niet tot iets escaleert. Spreek elkaar aan op pesten, roddelen, uitsluiting of ander ongewenst gedrag. Dit geldt ook voor fysieke en online veiligheid, meld onveilige situaties zodat deze in de toekomst kunnen worden voorkomen.

Tip 5: Creëer bewustwording

Geef trainingen over bijvoorbeeld diversiteit, inclusie en respectvol samenwerken. Een sociaal veilige werkomgeving begint met kennis over wat sociale veiligheid is en waarom het belangrijk is om hier aandacht aan te besteden.

Tip 6: Geef het goede voorbeeld

Managers en leidinggevenden hebben invloed op de sfeer op de werkvloer. Positief, respectvol en open gedrag werkt aanstekelijk, maar dat geldt ook voor negatief gedrag. Geef altijd het goede voorbeeld, want goed voorbeeld doet goed volgen. Zowel management als werknemers zijn verantwoordelijk om bij te dragen aan een sociaal veilige werkplek.

Tip 7: Gebruik sterke en unieke wachtwoorden

Het gebruiken van sterke en unieke wachtwoorden maakt het een stuk moeilijker voor cybercriminelen om je wachtwoorden te kraken en hier verkeerde dingen mee te doen. Gebruik voor elk account wat je hebt een ander wachtwoord om een kettingreactie bij een datalek te voorkomen.

Tip 8: Houd software en andere systemen up-to-date

Door je software regelmatig te updaten repareer je kwetsbaarheden die cybercriminelen normaal gebruiken om systemen binnen te dringen. Door je software te updaten verdwijnen deze kwetsbaarheden en wordt het risico op een cyberaanval kleiner.